ضوابط و ایده های کلی طراحی شهری 2

ضوابط و ایده های کلی طراحی شهری

ضوابط و ایده های کلی طراحی شهری اولین و اصولی ترین پیشنهادی که بر اساس نتایج این مطالعه می توان مطرح نمود مکان های بسیار با  ارزش و با اهمیتی هستند که به علت بی توجهی با مسائل و مشکلات آنچنان متعدد و پیچیده ای رو به رو می باشند.

1- نیاز به طراحی

اولین و اصولی ترین پیشنهادی که بر اساس نتایج این مطالعه می توان مطرح نمود مکان های بسیار با  ارزش و با اهمیتی هستند که به علت بی توجهی با مسائل و مشکلات آنچنان متعدد و پیچیده ای رو به رو می باشند که نیاز مبرم به طراحی و برنامه ریزی منسجم و هماهنگ برای این فضاها را ایجاب می نماید. با غلبه اتومبیل، ایمنی و راحتی پیاده ها به طور جدی به فراموشی سپرده شده و برنامه ریزی و طراحی بیشتر متوجه راحتی و سرعتی موتورسواران شده است.

2-طراح شهری نه متخصص ترافیک

خیابان ها و میادین به عنوان مهمترین فضاها و عناصر شهری و منعکس کننده ارزش ها و نرم های زندگی افراد جامعه به جای متخصص ترافیک باید توسط طراح شهری طراحی گردد. متخصص ترافیک تنها به یک بعد از ابعاد متعدد این فضاها  می اندیشد و بنابراین به سهولت ممکن است ابعاد دیگر به فراموشی سپرده شده و حتی فدای کارآیی ترافیک شود خیابان ه ا و میادین باید با دید سه بعدی طراحی شود به این مفهوم که نه فقط سطوح خیابان و پیاده رو مورد توجه قرار گیرند بلکه ساختمان های اطراف، وسائل شهری و سایر عناصر و اجزای شهری داخل فضاها نیز باید مورد تجطیه تحلیل و طراحی قرار گیرد.

ضوابط و ایده های کلی طراحی شهری

3-حفظ تحرک جنب و جوش

خیابان ها و میادین به تدریج جای مناسب خود را در جامعه ما پیدا کرده و هم اکنون نقش مهمی در زندگی اجتماعی شهری بازی می کنند. با وجود مسائل زیادی که مبتلا به این فضاها است این فضاها اغلب زنده، فعال، پر جنب و جوش و پر تحرک بوده و هر روز نیازهای متنوع عده زیادی را برطرف می سازد. طراحی این فضاها به هیچ وجه نباید زندگی، هیجان و حرکت را از این فضاها گرفته و آنها را تبدیل به فضاهای خشک و بی روح و مرده نماید.

قدم زدن، نشستن،  تماشا کردن و غیره در فضاهای عمومی جزئی از فرهنگ ما است و حذف آنها از فضاهای شهری نه مقدور است نه مطلوب.

4-بافت قدیمی شهر تهران

باید توجه داشت که کلیه فضاهای مورد بررسی در داخل بافت قدیمی یا نسبتا قدیمی شهر تهران قرار گرفته است و با یک ارتباط تنگاتنگ در بافت تنیده شده اند

بنابراین، می توان گفت که این فضاها در درجه اول برای استفاده پیاده ها ساخته شده و قبل از هر چیز دارای عملکرد و شخصیت پیاده می باشند تا سواره.

انجام اصلاحات کلی در این فضاها بدون ایجاد تغییرات کلی در بافت اطراف امکان پذیر نبوده و به ایجاد فضاهایی ناهمگن و ناسازگار خواهد انجامید. باید با محصور کردن فضاها و استفاده از فرم های هماهنگ و نمادهای تداوم بخشنده به ایجاد احساس میدان به عنوان یک فضای خاص و با اهمیت کمک کرد. در ضمن این امر نباید خاصیت متنوع بودن مطلوب فضاها و اجزا و عناصر شهری را مورد تهدید  قرار دهد.

5-احتراز از الگوهای بیگانه

در طراحی فضای میادین و خیابان ها به هیچ وجه نباید الگوهای بیگانه را مدا قرار داد. زیرا بهترین این الگوها متناسب با فرهنگ متفاوتی طراحی شده و یقینا در چارچوب  فرهنگی ما عملکرد موثری نخواهد داشت.برای مثال مسئله اصلی طراحان شهری در اغلب کشورهای غربی خلوت بودن فوق العاده خیابان ها و میادین و عدم استفاده مردم بخصوص پیاده ها از این فضاهاست. و براین اساس سعی عمده طراحان شهری در این شهرها کشاندن هرچه بیشتر مردم به فضاهای عمومی شهری است. در حالی که مساله ما در درجه اول تراکم بیش از حد استفاده کننده و محدود بودن این فضاها است. بدیهی است ماهیت دو دسته مسائل فوق کاملا با یکدیگر متفاوت بوده و الزاما راه حل متفاوتی را ایجاب می کند.

ضوابط و ایده های کلی طراحی شهری

6-توجه به جنبه چند عملکردی فضاها

از خصوصیات بسیار جالب و ارزشمند فضاهای شهری ما، بخصوص میادین و فضاهای نظیر آن وقوع عملکردهای متفاوت و متنوع در کنار هم در این فضاها است نظیر رفت آمد(سواره و پیاده)، فعالیت های اقتصادی-تجاری، فرهنگی-اجتماعی، تفریحی، سیاسی، اطلاعاتی و غیره. باید طراحی مناسب و توجه به اولویت های جامعه و موقعیت و امکانات هر فضا امکان استفاده کلیه عملکردهای متناسب که غنای خاصی را به این فضاها می بخشند در این فضاها فراهم آورد.بدیهی است که امکانات و محدودیت های فضاها و همچنین موقعیت هر یک متفاوت بوده و بنابراین در مورد تناسب فعالیت ها در هر فضا باید جداگانه اظهار نظر کرد. به هر حال تاکید بر جنبه های اجتماعی، فرهنگی، تفریحی میدان ها در مقابل عملکرد ارتباطی، بخصوص ارتباط سواره بسیار ضروری و مناسب است.

7-تفکیک متعادل فعالیت ها

در تفکیک فعالیت ها به هیچ وجه نباید از حد اعتدال که متناسب با خصوصیات فرهنگی جامعه است خارج شد. نتیجه نظریات CIAM که خیابان ها را تنها فضاهای وسیع و بدون مانعی جهت رفت و آمد سریع و انبوه اتومبیل می داند به صورت اسف باری در بسیاری از نقاط دنیا از جمله در دهلی نو(خیابان راج)، در برازیلیا(خیابان مرکزی) و در زاگرب(خیابان جمهوری) به صورت فضاهایی که همگی مرده و بدون روح بوده و فاقد زندگی عادی یک فضای سالم و زنده  شهری هستند شاهد بوده ایم.

یک چنین تفکیکی از فعالیت ها در مورد فضاهای شهری ما نه مطلوب است و نه ممکن. بنابراین باید به جای اصرار در این کار در یک چاچوب کلی همزیستی انسان و ماشین را پذیرفته و برای سلامت و کارایی یک چنین همزیستی برنامه ریزی کرد.

ضوابط و ایده های کلی طراحی شهری

8-تعریف فضاها

استفاده صحیح و موثر از فضاها، جلوگیری از استفاده های غیر مجاز و کاستن از برخوردها که به بالا بردن کارایی فضاها می انجامد مستلزم تعریف کردن فضاها برای استفاده کننده ها است.تعریف کردن فضاها در حقیقت به مفهوم توزیع فضایی و زمانی فعالیت ها است. یعنی اینکه چه فعالیتی در چه زمانی و در کدام فضا می تواند اتفاق بیفتد.آنچه در این مورد از نظر اهمیت در درجه اول قرار دارد مشخص کردن فضاهای عمومی، نیمه عمومی و خصوصی است پس از آن می توان فضاهای پیاده را از سواره، فضاهای محل توقف را از فضاهای محل عبور، فضاهای محل عبور کند را از فضاهای عبور سریع و غیره جدا کرد. این کار می تواند تا حد لزوم ادامه یابد.علاوه برآن تفکیک زمانی فضاها و فعالیت ها به خاطر تراکم و ناسازگاری فعالیت ها ضروری می نماید.

البته وجود تعاریف و مشخص کردن حدود و ثغور فضاها به هیچ وجه توجه و رعایت آنها را تضمین نمی نماید.

برای حصول اطمینان از رعایت حریم های مشخص شده نیاز به قدرت اجرایی قاطع و مداوم می باشد.

برای مشاهده ادامه این مقاله کلیک کنید.

بدون دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *


− 5 = دو