معماری در ایران

معماری در ایران

معماری در ایران سرزمین ایران پیش از ورود آریایی ها، اقوام و طوایف گوناگونی را در خود جای داده بود. اقوامی همچون: ماننا، لولوبی، گوتی، ایلامی، کاسی که هر یک دارای حکومت هایی بودند. آریایی ها پس از ورود با اقوام بومی، از نظر فرهنگی امتزاج پیدا کرده و بعدها تمدن های درخشان ماد و هخامنشی، پارت و ساسانی پدیدار گردیدند.

هنر در ایران به قدمت تاریخ است

معماری از مهم ترین هنرها است. رونق و اعتلای معماری ایرانی گواه آن است که این سرزمین از کانون های نخستین شهرسازی، سدسازی و مهندسی بوده. این گواهی را بناهایی که از میان دوران کهن با سیمای غبار آلود سر بیرون کشیدند تایید میکنند. آندره گدار فرانسوی نوشته است که عالی ترین هنرایرانی به معنی حقیقی هنر، همیشه معماری آن بوده است. این برتری نه تنها در دوره هخامنشیان، پارت ها و ساسانیان که آثار ساختمانیشان را میشناسیم محقق است، بلکه در مورد دوره اسلامی ایران نیز صادق است. شاید معماری کهن ایران است که در شکل و فرم جدیدش به بهترین و صحیح ترین وجهی معماری اسلامی را از نظر هنر و طرز تاثیرش بر تمدن کهن ایرانی به ما میشناساند.

سابقه معماری در ایران

معماری ایران سابقه دیرپایی دارد، حداقل از 5000 سال پیش از میلاد مسیح تا عصر حاضر نمونه های مشخص این معماری بر پهنه گسترده ای از سوریه تا هندوستان شمالی و کناره های چین، از قفقاز تا زنگبار پراکنده است، از تنوع خاصی برخوردار است، به طوری که پرفسور پوپ آمریکایی در این زمینه نوشته است که بناهای ایرانی گوناگون است، از کلبه های دهقانی و قهوه خانه ها و کوشک ها گرفته تا زیباترین و باشکوه ترین ساختمان هایی که جهان تا کنون به چشم خود دیده است، صرف نظر از پل های شکوهمند و باهیبت، در تمام طول ترایخ معماری ایران از مشخصات ویژه آن شکل های ساده و باوقاری است که زیور یافته است.

از نظر مذهبی، آثار معماری پیش از هر چیز مذهبی است. آغاز آن دارای خصلت نیایشی و جادویی است و مایه راهنما و سازنده آن سمبولیسم کیهانی بود که در پرتو آن آدمی با نیروهای آسمانی پیوند یافته است. این ویژگی نه تنها به معماری ایرانی تداوم بخشیده بلکه نخستین سرچشمه خصلت عاطفی آن نیز به شمار می آید.

معماری ایرانی دوران پر فراز و نشیب خود تحولات چشمگیری یافته است. اما دارای ویژگی های خاصی است و در هر یک از دوره های تاریخی تغییراتی به خود دیده است ولی اصول آن حفظ گردیده است.

این آثار را میتوانیم در ادوار تاریخی زیر بررسی و مورد مطالعه قرار دهیم که مربوط به دوران پیش از اسلام است:

  1. معماری ایلامی
  2. معماری مادی
  3. معماری هخامنشی
  4. معماری اشکانی
  5. معماری ساسانی

در مقالات بعدی به بررسی هر کدام از 5 دوران ذکر شده خواهیم پرداخت.

بدون دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *


+ 6 = چهارده